คนที่ติดตามข่าวสารอยู่เรื่อยๆคงจะได้ยินกันอยู่บ่อยๆว่า สังคมในหลายๆประเทศเริ่มเข้าสู่สังคมที่มีคนสูงอายุเป็นสัดส่วนที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แถมอัตราการเกิดของเด็กก็ลดลงอีกเพราะคนรุ่นใหม่ไม่ค่อยมีลูกกัน ซึ่งการดูแลผู้สูงอายุนั้นมีเรื่องที่ต้องระวังอยู่หลายเรื่อง และหนึ่งในเรื่องที่เราควรให้ความสำคัญมากๆเลยก็คือ ห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุ รวมไปถึงการออกแบบห้องน้ำสำหรับรถเข็น Wheelchair ด้วย
แบบห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุและรถเข็น Wheelchair
สำหรับการออกแบบห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุนั้น หนึ่งในปัญหาที่หลายๆคนอาจจะเจอเลยก็คือ ท่านไม่อยากให้ทำห้องน้ำใหม่เพราะเปลือง!!! แล้วก็บอกว่า "ฉันยังเดินได้ ไม่ต้องใช้รถเข็น!" เหอะๆ ซึ่งกรณีนี้เราต้องระวังเรื่องการลื่นล้มของผู้สูงอายุเป็นลำดับแรกครับ เช่น ทำความสะอาดพื้นห้องน้ำให้แห้งอยู่เสมอๆ หรือการหายางกันลื่นมาวางในห้องน้ำ
ส่วนคนที่ต้องการทำห้องน้ำใหม่เลย และออกแบบเพื่อรองรับการใช้งานของผู้สุงอายุและสามารถให้รถเข็นเข้าไปได้ด้วย เราต้องพิจารณาประเด็นหลักๆตามนี้ครับ
1. ความกว้างของประตูและพื้นที่ห้องน้ำ - ถ้าเราต้องการให้รถเข็น Wheelchair สามารถเข้าไปได้ สิ่งที่ต้องทำก่อนเลยคือ ประตูห้องน้ำ โดยประตูห้องน้ำต้องมีความกว้างที่เพียงพอสำหรับรถเข็น ซึ่งให้เลือกทั้งแบบประตูเลื่อนและประตูที่ดึง-ผลัก แต่ผมแนะนำให้ใช้ประตูแบบเลื่อนดีกว่าครับ เพราะใช้งานจริงๆแล้วประตูแบบดึงหรือผลัก มันใช้งานได้ลำบากกว่าและอาจจะมีปัญหาเรื่องประตูตกเพราะน้ำหนักของประตูด้วยเมื่อใช้งานไปนานๆ
ต่อมาคือ ความกว้างของห้องน้ำ ต้องพื้นที่ว่างที่เพียงพอต่อสำหรับการเข็นรถเข็น รวมทั้งมีพื้นที่ว่างเหลือให้กลับรถ หรือผู้ช่วยเข็น Wheelchair ด้วยครับ
2. ราวจับ - สิ่งที่ขาดไปไม่ได้เลยคือ ราวจับในห้องน้ำ ซึ่งต้องติดตั้งตามตำแหน่งสำคัญๆให้ครบ เช่น ด้านข้างของโถส้วม ด้านข้างอ่างล้างหน้า และที่สำคัญ ราวจับต้องซื้อของที่ได้มาตรฐานและติดตั้งให้ถูกวิธีด้วยครับ เพราะเวลาที่คนเราจะล้มจริงๆแล้วจับราวจับได้ น้ำหนักที่ราวจับต้องรับไว้จะเยอะมาก ซึ่งราวจับสำหรับห้องน้ำจะมีเขียนไว้เลยครับ สามารถรองรับน้ำหนักได้กี่กิโลกรัม ผมแนะนำว่าให้ดูว่าน้ำหนักของคนที่เราต้องดูแล แล้วซื้อราวจับที่รับน้ำหนักได้เยอะกว่านั้นครับ (ส่วนระดับความสูงของราวจับ ปกติจะติดตั้งในความสูงประมาณที่พักแขนของรถเข็น Wheelchair หรือสูงกว่านั้นนิดหน่อยครับ)
3. ความสูงของสุขภัณฑ์ - ต่อมาเมื่อเราต้องออกแบบห้องน้ำให้คนที่ใช้ Wheelchair แล้ว เราก็ต้องดูเรื่องความสูงของอ่างล้างน้ำ ความสูงของชั้นวางของ ที่แขวนผ้าเช็ดตัวด้วยครับ
4. การเลือกสุขภัณฑ์ - ทีนี้เมื่อเรามีห้องน้ำที่มีขนาดกว้างพอสำหรับรถ Wheelchair และมีการติดตั้งราวจับแล้ว เราก็ต้องเลือกสุขภัณฑ์ที่ปลอดภัยต่อผู้ใช้งานด้วย อย่างเช่นการเลือกอ่างล้างหน้าที่ไม่มีเหลี่ยมมุม คือ ควรเลือกรุ่นที่โค้งมนให้มากๆ เพื่อป้องกันในกรณีที่เกิดเหตุสุดวิสัยจริงๆ เช่น ลื่นล้ม การที่อ่างล้างหน้าไม่มีมุม ก็ช่วยป้องกันอันตรายได้เยอะมากๆครับ ดังนั้นของต่างๆที่เราวางหรือติดตั้งในห้องน้ำ ต้องพิจารณาเรื่องมุมที่คมๆซึ่งอาจจะเป็นอันตรายได้ครับ
5. ความสะอาด และพื้นแห้ง - สุดท้าย ต่อให้เรามีห้องน้ำที่ออกแบบมาดีแค่ไหนก็ตาม แต่ถ้าเราไม่ดูแลให้สะอาดและพื้นแห้งอยู่เสมอๆ คนที่ใช้งานก็อาจจะลื่นล้มได้ โดยเฉพาะจังหวะที่กำลังลุกเข้าหรือออกจากรถเข็นครับ ซึ่งหนึ่งในวิธีที่ห้องน้ำหลายๆที่ชอบใช้กันก็คือ ติดตั้งพัดลมดูดอากาศ แล้วตอนที่เปียกๆก็เปิดพัดลมดูดอากาศทิ้งไว้ เพราะจะช่วยทำให้ห้องน้ำแห้งเร็วขึ้นครับ หรือจะติดตั้งเป็นพัดลมโคจรเลยก็ได้ครับ
โดย buildsweethome.blogspot.com
ตอนนี้ผมก็นึกหลักการออกแบบห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุและรถเข็น Wheelchair ได้ประมาณนี้ครับ ถ้าผมตก หล่นส่วนใดไป เพื่อนๆแนะนำกันได้เลยครับ ส่วนแบบพื้นห้องน้ำที่ไม่ลื่นลองดูที่นี้ครับ [มาออกแบบห้องน้ำกันพื้นลื่นกันดีกว่า]